کد مطلب:3243 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

دوست دارم حداقل بهترينها باشم، آيا ميتوانم مانند علي (ع) باشم؟ آيا خدا مرا مانند رجبعلي خياط براي خود هدايت ميكند؟ آيا ممكن است؟

كمال گرايي، يكي از ويژگيهاي دوران نوجواني و جواني است، سؤالتان در واقع پاسخگويي به اين گرايش اصيل است و بايد شما را تحسين كرد كه در پي رفع نياز معنوي خود ميباشيد. همه افراد استعداد پيشرفت يا تنزل را دارند.

اگر نفس را تزكيه كرديم، رشد ميكند و اگر غافل شديم، رو به ضعف ميرود. قدم نخست را بايد خود انسان بردارد تا از هدايت خاص الهي برخوردار شود كه قرآن مجيد مي فرمايد: و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا، آنان كه در راه ما مجاهدت و تلاش ميكنند، راههاي خود را به آنان نشان ميدهيم.(1)

راه تكامل به روي همگان باز است، هر چند رسيدن به قله تكامل كه معصومان (ع) به آن دست يافتهاند، در شرايط عادي براي افراد معمولي ممكن نيست، ولي ميتوان شيعه و پيرو معصومان شد.

مقامي كه امام علي (ع) داشت، مختص حضرت است، ولي مقام سلمان و مقداد و ابوذر و قنبر قابل دسترسي است، حضرت امير (ع) در نامه به عثمان بن حنيف ميفرمايد: اگر چه نميتوانيد مانند من رفتار كرده و زندگي كنيد، امام مرا با پارسايي و تلاش و كوشش و مجاهدت ياري رسانيد. شيخ رجبعلي خياط با رياضت و تمرين و مبارزه با نفس به اين مقام رسيد. ديگران و از جمله شما ميتوانيد با پشت سر گذاشتن مراحل سير و سلوك به آن مقام نائل گرديد، تكامل انسان در قرب الهي است. هر چه انسان در مراتب قرب بالاتر رود، به همان نسبت روحش متكاملتر ميگردد، قرب الهي با عبوديت و بندگي خدا حاصل ميشود، خودسازي، با علم يا شغل تزاحم ندارد.

در عين حال كه انسان به كار مشغول است يا به تحصيلات ميپردازد، ميتواند خود را بسازد، يعني اين طور نيست فردي كه ميخواهد خود را بسازد، همه برنامههاي روزمره خود را رها كند و گوشهاي را اختيار نمايدو به خودسازي بپردازد. برنامه معنوي، چيزي جز مراعات پارسايي و مراقبت در همان كارهاي روزمره نيست و انسان به كارهاي روزمره و عادي خود ميتواند معنا ببخشد و در اين حال، آن برنامه معنوي ميشود، اگر چه برخي عبادات و اعمال خاص براي تمرين دريافت مقرر شده، اما اين امو براي آمادگي انسان است و برنامه اصلي معنوي در همان كارها و وظايفي است كه به عهده انسان قرار داده شده يا آن را انتخاب كرده است، احساس حضور خداوند در همه حال و برنامهها و فعاليتها روز مره را رنگ خدايي بخشيدن،

كمك به انسانهاي ديگر و مراقبت از رفتار خود و طعامي كه مصرف ميكند، جزء برنامه معنوي و موجب پيراستگي روح انسان است.

انسان كامل از ديدگاه اسلام، انساني نيست كه از جامعه و وظايف اجتماعي بريده و جدا شده و برنامه رياضت و عبادت براي خود قرار داده است، شخصيت انسان كامل در درون جامعه و خالص نمودن اعمال و نيات براي خداوند شكل ميپذيرد.

اگر بخواهيد به مقامات عالي عرفاني برسيد، اولين كار اين است كه خواستههاي نفساني را كنار بگذاريد و خواسته خدا را محور اعمال و رفتارتان قرار دهيد، انجام واجبات و ترك محرّمات تمريني است تا به تدريج اراده و خواست خدا را بر خواست خود مقدّم بداريد، علماي اخلاق براي سير و سلوك، مراحلي را ذكر كردهاند كه

عبارتند از:

1 - توبه،

2 - مشارطه، انسان در آغاز روز با خود شرط كند كه گناه نكند.

3 - مراقبه، در تمام مدت روز مراقب نفس خود باشد.

4 - محاسبه، شامگاهان به محاسبه بنشيند و كارهاي نيك و بد خود را حساب كند.

5 - معاقبه، اگر خلافي از او سرزد، خود را مجازات كند.

6 - مبارزه با هواي نفس.

7 - ذكر زباني و قلبي

8 - تفكر در آفرينش

9 - استفاده از وجود استاد و مربي.(2)

پاورقي:

1 - عنكبوت (29)، آيه 69

2 - ر. ك. امام خميني، چهل حديث، ناصر مكارم، اخلاق در قرآن، ملكي تبريزي، رساله لقاء اللَّه.